Pilea

Pilea

Opis

Rodzina: Urticaceae – pokrzywowate.

Są to zazwyczaj niewielkie rośliny o delikatnych, gładkich lub pomarszczonych, często owłosionych liściach. Właśnie liście często pokryte barwnymi wzorami są głównym elementem zdobniczym tej rośliny.Kwiaty są niepozorne, wiatropylne, zebrane w kwiatostany wyrastające z kątów liści. Tylko u niektórych gatunków mają nieco większą wartość zdobniczą. Owocem jest tzw. torebka, która po dojrzeniu pęka i wystrzeliwuje nasiona często na spore odległości. Stąd wzięła się niemiecka – Kanonierblume – nazwa rośliny.

Najczęściej uprawiane gatunki w naszych mieszkaniach to:

Pilea involucrata – Pilea błyszcząca. Pochodzi z Peru i Brazylii. Dorasta maksimum 30 cm. Dzięki podziemnym rozłogom bardzo szybko przerasta doniczkę.

Pilea crassifolia – Pilea grubolistna. Występuje na Jamajce. Dorasta do wysokości 30 -40 cm i dobrze się krzewi. Liście są pomarszczone co sprawia, że wydają się dość grube (stąd nazwa). Bardzo drobne jasno różowe kwiaty mogą pojawić się praktycznie w każdym terminie. Roślina łatwo goli się od dołu dlatego konieczne jest częste przycinanie. Praktycznie trzeba odmładzać co roku. Przy niedostatku światła liście szybko tracą charakterystyczne wybarwienie na rzecz całkowicie zielonego.

Pilea peperomioides – Pilea peperomiowata. Ten gatunek pochodzi z Azji(Chiny – Wietnam). Jako jedyny uprawiany w domu gatunek znosi lekkie przesuszenie. Ponieważ pęd jest dość gruby można wadę pilei – golenie się pędów od dołu – wykorzystać i wstępnie dając prostą podpórkę ukształtować z niej drzewko.

Po wzmocnieniu się pędy podpórkę można usunąć. Dół doniczki wypełnić choćby młodymi odrostami korzeniowymi.

Pilea cadierei – Pilea Cadiera. Gatunek ten pochodzi z Półwyspu Indochińskiego i należy do najczęściej uprawianych w naszych domach. Należy do tych, które trzeba co roku odnawiać bo w trakcie sezonu powoli tracą ładną, zwartą, krzaczastą budowę.

Pilea microphylla – Pilea drobnolistna. Pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej. Osiąga 30-50cm wysokości. Ma mocno rozgałęzione, mięsiste, lekko prześwitujące pędy i malutkie bo zaledwie 2-5mm długości, jasnozielone liście. Kwiaty bardzo drobne, ukryte w katach liści. W mieszkaniach stosunkowo łatwo kwitnie i wytwarza nasiona, które po pęknięciu owocnika wystrzeliwuje na odległość metra. Jak trafią do sąsiednich doniczek za niedługi czas mamy gotowe sadzonki.

Pilea glauca – W naszych kwiaciarniach można dostać ją w dwóch odmianach o liściach zielonych lub srebro-ciemnozielonych. Kwitną w domu bezproblemowo. Mimo zwisającego pokroju bardzo mocno się krzewią dając gęste kożuchy do 30- 40 cm długości. Przez tą gęstość oraz drobne liście mogą zginąć jak zaatakuje je wełnowiec. Praktycznie nawet opryski sobie nie poradzą bo nie sposób wszędzie dotrzeć.

Występowanie

Rośliny występują na wszystkich kontynentach w strefie równikowej i zwrotnikowej.

Stanowisko

Rosną w subtropikalnych i tropikalnych rejonach obu Ameryk, Afryki i Azji. Znajdziemy je w widnych miejscach pośród wilgotnych lasów. Są zatem oświetlone przefiltrowanym przez liście światłem. Takich samych warunków oczekują od nas w naszych mieszkaniach. Najlepsze warunki znajdą przy oknie południowym zastawionym firanką i odsunięte od okna na około metr.

Niemniej starajmy się na początku obserwować rośliny. Jeśli liście tracą kolor najprawdopodobniej jest nadmiar światła, jeśli natomiast staja sie wyraźnie drobniejsze i wyciągniete to sygnał, że jest za ciemno.

Wymagania

Urosną nam praktycznie w każdej kupnej ziemi. Dobrze jest jednak zadbać by ona stale była dość luźna dlatego dodajmy do niej 1/3 objętości wermikulitu lub grysu akwarystycznego. Gleba jednak nie jest tu najważniejsza. Dużo ważniejszymi czynnikami są temperatura i wilgotność. Temperatura to raczej łatwy do spełnienia warunek jako że przeciętne wymagania to 20 – 25 °C latem i 16-20°C zimą. Zimą w zbyt chłodnych pomieszczeniach liście czernieją i opadają. Zatem nie da się ich przechowywać w nieogrzewanych pomieszczeniach. Z racji swego pochodzenia kochają wilgoć w powietrzu i poza pileą peperomiowatą kochają zraszanie. Szczególnie podczas suchego lata. Pamiętajmy jednak, że należy to robić rano i popołudniem. Zraszanie rozgrzanych liści może doprowadzić do skorkowaceń.

Z podlewaniem może być problem, bo lubią wodę ale szybko zgniją od jej nadmiaru w podłożu. Zatem czyńmy to z głową. Najlepiej włożyć palec do doniczki i jeśli podłoże jest wilgotne wstrzymajmy sie od podlewania. Najlepiej podlewać rano i to letnią wodą. Razem z do drugim podlewanie dokarmiajmy rośliny dając nawóz do roślin zielonych. Jednorazowa dawka powinna być zmniejszona do 1/3 tego co na opakowaniu jest zalecane.

Przesadzamy tylko w sporadycznych wypadkach i to tylko niektóre gatunki. Większość gatunków lepiej jest zastąpić młodszymi roślinami uzyskanymi z wiosennego sadzonkowania. Te które zdecydujemy sie przesadzić przytnijmy dość nisko(około 10 cm nad ziemią) by zmusić je do rozkrzewienia i wypuszczenia nowych liści. Często w trakcie sezonu warto je uszczyknąć by osiągnąć jeszcze doskonalsze zagęszczenie.

Rozmnażanie

Z wyjątkiem pilei drobnolistnej i pilei glauca łatwo rozmnaża się przez sadzonki wierzchołkowe. Wiosną po cięciu mamy dość materiału na sadzonki. Jak wykonać sadzonki zielne można znaleźć na stronie „Trudne słowa” wystarczy kliknąć odpowiedni link. Pilee należą do tych roślin które można ukorzeniać w wodzie o temperaturze pokojowej. Dobrze jest dodać kawałeczek węgla drzewnego by zapobiec zagniwaniu sadzonek. Ukorzeniają się po 2-3 tygodniach. Wówczas przesadzamy rośliny po kilka do niedużych doniczek i przycinamy ich wierzchołki. Gatunki, które wytwarzają podziemne lub naziemne rozłogi, np. pileę błyszczącą, oraz peperomiowatą, można także rozmnażać przez podział starszych egzemplarzy. Tak samo postępujemy z pileą glauca.

Choroby

• Dolne liście są pokryte brązowymi plamami to najprawdopodobniej szara pleśń. Usuwamy chore liście, a w razie silniejszego porażenia opryskujemy rośliny preparatem Rowral 50 WP w stężeniu 0,1%.

• Młode liście są zdeformowane i blade, na końcach pędów widać zielone owady – mszyce. Rośliny opryskujemy preparatami owadobójczymi np. Promanalem

• Kłaczki podobne do waty na liściach i łodygach – wełnowce. Usuwamy je tamponem waty nasączonym 50-procentowym alkoholem z kroplą płynu do naczyń. Następnie przemywamy liście ciepłą wodą. W większości jednorazowe zabiegi nie wystarczą. Przy dużych liściach trzeba to powtarzać 3-4 razy co kilka dni. Z pileami o drobnych liściach jest problem. Jeśli wyłapiemy moment niewielkiego porażenia opryskiwanie na przemian z prysznicem mogą dać rezultaty, jeśli zagapimy się może być po roślinie.

Uwagi

Łacińskie słowo „pileus” oznacza czapkę lub kaptur. Nazwa pilea wzięła się stąd, że kwiaty żeńskie mają 1 z trzech płatków w kwiatku znacznie większy i przypomina on właśnie kaptur.