Krąpiel Chantriera

 

Tacca chantrieri 

Niestety najpiękniejsze egzemplarze uzyskamy wyłącznie w szklarniach lub ogrodach zimowych

Opis

Rodzina: Taccaceae

Cechą tej rośliny jest niezwykły w wyglądzie kwiatostan. Nie jest to roślina zbyt trudna w uprawie, lecz to nie ona dostosuje się do panujących warunków, ale to my musimy jej zapewnić warunki jakich wymaga, inaczej szkoda pieniędzy na zakup.

W ziemi tworzy grube kłącza. Z nich wyrastają owalne liście na długich do 50 cm ogonkach. Długość blaszki liściowej może przekraczać 30 cm, a szerokość do 20 cm. Blaszka liściowa jest dość krucha i często ulega uszkodzeniom, jeśli roślina wystawiona jest na silniejszy wiatr.

Bezpośrednio z kłącza wyrasta bezlisty pęd kwiatostanowy. To co rzuca się przede wszystkim w oczy to dwie poziome, ogromne podsadki i dwie nieco mniejsze pionowe. Sam kwiatostan to wierzchotka złożona jest z wielu dużych kwiatów. Może ich być do 18 sztuk. Kwiatki z początku ustawione pionowo, zwieszają główki kiedy rozkwitną. Całość przypomina nietoperza w locie i stąd popularna choć nieoficjalna nazwa. Dodatkową ozdobą są cienkie i bardzo długie przysadki, które mogą dorosnąć do 50 cm. Owocem jest elipsoidalna jagoda. Żebrowane duże nasiona umieszczone są wewnątrz włóknistej(po wysuszeniu) masy, którą trzeba usunąć.

Występowanie

Gatunek pochodzi z południowej Azji, poczynając od Indii, a na Półwyspie Malajskim kończąc. Środowiskiem są stale wilgotne obszary nizinne, głównie lasy.

Wysokość

Do 110 cm.

Termin kwitnienia

U nas najczęściej jest to lato bowiem wówczas ma wystarczającą i temperaturę i ilość światła.

Kolor kwiatu

Czekoladowy brąz podbarwiony karminem.

Stanowisko

Jak większość roślin tropikalnych roślina potrzebuje maksimum światła, lecz rozproszonego. Możemy ją wystawić na bezpośrednie słońce tylko rano i jeśli stoi na wolnym powietrzu. Ponieważ jest rośliną lasów więc nie jest odporna na przeciągi.

Z powodu braku światła w zimie najlepszym rozwiązaniem byłoby zmniejszenie temperatury do około 12-15 ⁰C. Roślina wówczas prawie zatrzyma wzrost.

Wymagania i pielęgnacja

Ziemia w tropikalnych lasach jest z reguły stale wilgotna, lecz nigdy nie mokra, jako że jest niezwykle przepuszczalna. Złożona z opadłych liści ma ogromną ilość próchnicy i jest lekko kwaśna. My musimy jej stworzyć takie same podłoże. W tym celu kupujemy dobrą ziemię zawierającą nawóz o spowolnionym działaniu(koniecznie). By torf nie zbijał nam się pod wpływem wody trzeba dać wermikulit lub drobny żwirek. Dajemy go nie mniej niż 1/3 objętości ziemi. Wermikulit lepszy jest ten o mniejszym ziarnie, lecz i większe ziarno nie będzie specjalnie przeszkadzać. Donicę musimy dać przynajmniej o 4 cm większą, niż ta w której kupiliśmy roślinę. Kłącze się rozrasta dość szybko i musi mieć gdzie. Chcąc mieć ładną roślinę starajmy się utrzymać kwasowość podłoża bowiem podniesienie odczynu ziemi przez podlewanie kranówką szybko wpłynie na wygląd liści. Wapń uwstecznia żelazo i dolne liście zaczną żółknąć, a roślina marnieć. Z tego powodu rośliny leśnego pochodzenia podlewamy wodą przegotowaną i letnią. Jeśli zadbaliśmy o przepuszczalność podłoża to nie będziemy mieć problemu jeśli w podstawce nie będzie wody. Najlepiej jest kupić doniczkę na nóżkach lub wykombinować wsporniki, na których postawimy doniczkę rezygnując z podstawki. Jeśli zimą zapewnimy roślinie chłodne warunki to ograniczmy również podlewanie i bez względnie stosujemy palcową miarę wilgotności podłoża przed następnym podlaniem.

Z uwagi na wymaganą wysoką wilgotność powietrza od razu stawiamy doniczkę na dużej tacy z wilgotnymi kamykami. Jako wspornik może nam posłużyć dopasowana do dna doniczki podstawa odwrócona do góry dnem z wypalonymi w dnie dziurkami. To dno podstawki powinno przypominać sito. Pamiętajmy, że woda w kamykach nie może dotykać dna doniczki. Jeśli z jakiś względów przesuszyliśmy podłoże, to po podlaniu wstawmy roślinę do dużego przezroczystego worka i go zawiązujemy. Przyniesie to stosunkowo szybką poprawę kondycji rośliny.

Jeśli do podłoża daliśmy nawóz o spowolnionym działaniu to nawożenie zaczynamy po 3 miesiącach. W ciągu okresu wegetacyjnego posługujemy się nawozem do roślin kwitnących. Dopiero po zakończeniu kwitnienia zmieniamy nawóz i zaczynamy używać biohumusu. Latem dajemy w odstępach tygodniowych, choć ja wolę dawać co drugie podlewanie lecz połowę dawki. W okresie późnej jesieni i zimy dokarmiamy raz w miesiącu lub co 2 tygodnie połową dawki. Jeśli roślina jest zaniedbana i zaczyna się żółknięcie liści łącznie z nerwami trzeba roślinę dokarmiać dolistnie. Bierzemy wówczas biohumus i rozcieńczamy go 1:4 i codziennie zamgławiamy roślinę takim roztworem. Proszę pamiętać, iż pożółkłe liście odpadną czy się to nam podoba czy nie, ważne jest by nowe liście były zdrowe i roślina wykarmiła je do normalnej wielkości. Kończymy jeśli nie widać by nowe liście miały uszkodzenia. W tym czasie nie nawozimy doglebowo. Zamgławianie przeprowadzamy wyłącznie rano by do wieczora roślina była sucha.

Rośliny stojące przez lato na zewnątrz mogą mieć uszkodzone liście. Nie ma obaw, nie jest to istotną sprawą. Przez zimę postawmy roślinę w możliwie najwidniejszym miejscu i możliwie najchłodniejszym jakie w mieszkaniu znajdziemy. Najlepszym rozwiązaniem byłby ogród zimowy lub oszklona weranda. Duże spowolnienie wzrostu da korzyści nam i roślinie. Wiosną roślinę przesadzamy do większej doniczki. Nie tak ważnym jest wysokość doniczki lecz jej średnica, choć bez przesady. Dajemy na tyle większą doniczkę by rozrastające się kłącze wykorzystało przestrzeń w przeciągu sezonu. Po przesadzeniu można wyciąć wszystkie uszkodzone liście, szybko pojawią się nowe.

Na koniec uwaga lepiej wyciąć kwiatostan po przekwitnięciu bowiem utrzymamy wówczas ładną roślinę. By dojrzały nasiona potrzeba około roku więc wysiłek dla rośliny ogromny, a ziemi w pojemniku jest przecież niewiele. Jeśli chcemy się z kimś podzielić to podzielmy kłącze najbliższej wiosny.

Krąpiel świetnie rośnie w hydroponice.

Mrozoodporność

Maksymalnie i przez krótki czas temperatura może spaść do +3 ⁰C. Liście wprawdzie padną, ale kłącze przetrwa i odbije.

Rozmnażanie

Rozmnażać można na dwa sposoby przez wysiew nasion lub podział kłącza.

Nie polecam początkującym rozmnażania przez wysiew nasion. Kiełkują bardzo długo i to w stałej temperaturze od 25 do 28 °C. Starsze nasiona mogą kiełkować do 9 miesięcy. Zatem mnożarka podgrzewana jest niezbędna. Same nasiona moczymy przez 24 godziny w ciepłej wodzie w termosie. Często wymieniamy wodę. Dodatkowym problemem jest podatność roślin na zgorzel siewek. Musimy zadbać o w miarę sterylne podłoże. Rośliny pozyskane z nasion zakwitną po upływie 3 lat. Trzeba jeszcze pamiętać by wysiewów dokonać od razu do doniczek 9 cm bowiem siewki od razu wykształcają kłącza i dlatego nie lubią ciasnych doniczek. Można oczywiście siewki pikować po wschodach. W mnożarce łatwiej zmieścić mniejsze pudełko z wysiewami niż kilka czy kilkanaście doniczek.

Znacznie szybciej – już po roku – uzyskamy kwitnące rośliny jeśli kupimy kłącze. Przy okazji unikamy wszystkich wcześniej wspomnianych problemów.

Choroby i szkodniki

Na zdjęciu pokazuję roślinę przesuszoną, ale z początku żółte, potem zasychające brzegi liści to także kłopot z potasem.

Przy kłopotach z rośliną jeśli teoretycznie wszystko w porządku to zmieńmy miejsce roślinie. Proszę pamiętać iż ta roślina wcześniej padnie niż dostosuje się do niesprzyjających warunków.

Zastosowanie

Wg Wikipedii w medycynie tradycyjnej Azji i Afryki krąpiel Chantriera jest używana przez lokalnych uzdrowicieli do łagodzenia bólu oraz jako antidotum na zatrucie pokarmowe. Naukowcy potwierdzili, że wyciąg z kłącza tej rośliny ma działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne

Uwagi

Nazwa rodzaju ”Tacca” ma niepewną etymologię. Przyjmuje się że pochodzi z języka malajskiego gdzie nazwą ‚taka’ określano marantę.

A
A
A
Przypisy

---

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Nasiona – http://www.flickr.com/photos/tralamander/5911179349/

Za sucho – http://www.forumogrodnicze.info/viewtopic.php?p=471995#p471995

Kwiatostan – http://kfrserver.natur.cuni.cz/obecne/fotogalerie/ostatni_rostliny/

A
A
A