Czystek purpurowy

©

Cistus x purpuseus

Opis

Rodzina: Cistaceae – czystkowate

Nasz gatunek to roślina dla lubiących nietuzinkowe rośliny do ozdoby dużych balkonów i tarasów. Trzeba jednak mieć widne pomieszczenie gdzie temperatura nie spada poniżej -5 ⁰C aby móc roślinę przechować przez zimę.

Opisywany czystek jest bardzo starym bo znanym już w 1819 roku mieszańcem międzygatunkowym. Powstał on ze skrzyżowania C. cretics x C. ladanifer.

Jest niskim zimozielonym krzewem o wzniesionych pędach. Jego naturalny wygląd przypomina kopułę z reguły szerszą niż wyższą. Liście pachnące żywicą, wąskie, do 5 cm długości z wierzchu ciemnozielone od spodu szaro, kutnerowato owłosione, a brzeg listka jest falisty. Młode listki lepkie w dotyku. Ta ciemna zieleń liści jest idealnym tłem dla pachnących, delikatnie purpurowych kwiatów

zebranych w szczytowe grona. Pojedynczy kwiat jest pięciopłatkowy z wyraźną ciemno bordową plamą u nasady płatka. Cechą charakterystyczną wszystkich gatunków czystka jest fakt, że płatki wyglądają jak zmięty jedwab.

Występowanie

Miejsce pochodzenia wszystkich gatunków czystka rozciąga się od Wysp Kanaryjskich przez Portugalię, Hiszpanię po Półwysep Apeniński gdzie rośnie najwięcej gatunków. Siedliskiem ich są najczęściej suche, skaliste zbocza.

Wysokość

Czystek purpurowy osiąga maksimum 90 cm wysokości 120 cm szerokości.

Termin kwitnienia

Na ogół jest to przełom czerwca i lipca. Kwitnienie trwa około miesiąca. Codziennie rano otwiera się kolejny kwiatek w gronie by pod wieczór oblecieć.

Kolor kwiatu

Stanowisko

Praktycznie jedynym miejscem jest pełne słońce. To wymarzona roślina na południowy balkon czy taras. Jemu nigdy nie będzie za gorąco. Na wietrznych balkonach wczesną wiosną i późną jesienią znajdźmy mu osłonięte miejsce.

Wymagania i pielęgnacja

Ta roślina kocha, kiedy mało się o nią troszczymy. Oczywiście bez przesady. Podlać trzeba. Podlewamy metodą raz, a dobrze i z kolejnym podlewaniem czekamy aż co najmniej 1/3 wysokości doniczki przeschnie. Czystek nie lubi nadmiernej wilgoci. Łatwiej zniesie przesuszenie niż stale wilgotną ziemię. Jeśli jest to młoda roślina przesadzamy co roku. Ponieważ rośnie na kamienistych zboczach podobnego podłoża oczekuje od nas. Ziemia do kwiatów pod względem zasobności zupełnie jej wystarczy, ale jest dla niej zbyt zlewna. Dosypujemy połowę objętości żwiru i łyżeczkę albo wapna tlenkowego, albo startej na pył zwykłej kredy. Dopiero wówczas będzie się czuła jak u siebie. Wapno jest potrzebne bo jest to roślina rosnąca na glebach wprost zasadowych czyli na powstałych bezpośrednio z dolomitu. Pojemnik jak najmniejszy możliwy, czyli tylko o numer większy od poprzedniego. Jeśli po sprawdzeniu bryły korzeniowej okaże się, że przesadzać nie trzeba można wymienić tylko wierzchnią warstwę ziemi, ale przy takim sposobie postępowania konieczne będzie nawożenie. Wiosną na start nawóz ogólnego stosowania typu florowit. Do początku czerwca stosujemy go co 2 tygodnie. Następnie przechodzimy na nawóz do roślin kwitnących i stosujemy go aż do połowy września, również co 2 tygodnie. Po tym terminie zaprzestajemy nawożenia by roślina miała czas na zdrewnienie wyrosłych w danym roku pędów.

Jeśli prowadzimy roślinę w postaci tzw. formalnej czyli wystrzyżonej w kulę, stożek czy inną figurę to po kwitnieniu przycinamy krzew lecz ostrożnie najwyżej 3-4 listki poniżej pędów kwiatostanowych. Czyli tylko tyle by ściąć kwiatostany i utrzymać formę krzewu. Roślina nie toleruje ostrego cięcia i prawie pewne, że nam po takim mocnym przycięciu padnie.

Mrozoodporność

Najniższa temperatura jaką czystek jest w stanie tolerować i to przez niezbyt długi czas jest -5 ⁰C.

Rozmnażanie

Czystek nie jest rośliną zbyt długowieczną. Poza tym w naszych warunkach zawsze istnieje ryzyko że nie zdążymy go zabrać na czas z tarasu. Warto mieć zawsze pod ręką młody egzemplarz. Ponieważ nasz gatunek jest hybrydą rozmnażać go możemy wyłącznie przez sadzonki – w tym wypadku sadzonki półzdrewniałe lub przez odkłady. By zrobić odkłady wystarczy podstawić drugą doniczkę wypełnioną podłożem, nagiąć zewnętrzne pędy, przyszpilić i w węzłach obsypać ziemią. Po ukorzenieniu odciąć i wsadzić do doniczki.

Choroby i szkodniki

Temat nie istnieje.

Uwagi

Łacińskie określenie ”Cistus” pochodzi od greckiej nazwy tej rosliny ”Kistos”

W starożytności wykorzystywano olejek z czystka tzw. ”ladanum” jako składnik perfum, a w czasach nowożytnych przy produkcji perfum zastępuje ambrę (produkt pozyskiwany w przetwarzaniu wielorybów, a dokładniej kaszalotów)

W powszechnie znanej we wcześniejszej epoce mowie kwiatów Cistus ladanifer (ojciec naszej hybrydy) był symbolem szybko nadchodzącej śmierci.

Przypisy

---

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Kwiat – http://www.californiagardens.com/Plant_Pages/cistus_purpureus.htm