Fikus

 

Ficus

 

Fikus bengalski

Opis

Rodzina: Moraceae – morwowate.

Łącznie znanych jest ponad 1000 gatunków. W doniczkowej uprawie znajduje się niewiele gatunków. Wprawdzie różnią się wyglądem, ale upodobania mają takie same. Jedynie dzieła hodowców w postaci odmian o pstrych liściach będą bardziej wymagające. Wszystkie jednak charakteryzują się dość intensywnym wzrostem, który w naturze ułatwia roślinom konkurencję z innymi o światło.

Gatunki uznawane za łatwiejsze w uprawie:

Fikus sprężysty (F. elastica)

Fikus binnendijkii (F. biennendijkii)

Ficus cyathistipula

Fikus bengalski (F. benghalensis),

Fikus deltolistny (F. deltoidea)

Gatunki uważane za bardziej wymagające:

Fikus benjamina (F. benjamina)

Fikus lirolistny (F. lyrata)

Fikus pnący (F. pumila)

Fikus ‚Velvet’, który w odróżnieniu od wcześniej wymienionych jest mieszańcem międzygatunkowym.

Występowanie

Tropikalne i subtropikalne lasy w Afryce, Australii, Indonezji i Indiach.

Wysokość

Bardzo różna i przypisana do gatunku. Większość jednak to rośliny dość duże.

Kolor kwiatu

Kwiaty figowców są pozbawione płatków czy kielicha i umieszczone we wnętrzu kulistego kwiatostanu, który stopniowo przekształca się w owocostan. Dla człowieka praktycznie jest niezauważalny.

Stanowisko

Wszystkie wymagają światła rozproszonego. Fikus sprężysty łatwiej zniesie okresowy niedobór światła ale i on w tym czasie tworzy długie międzywęźla(wyciąga się). Pamiętać musimy, że odmiany o kolorowych lub pstrych liściach wymagają więcej światła i ich stanowisko jest tylko nieco za firanką.

Wymagania

Optymalna temperatura jest raczej zgodna z temperaturami panującymi w naszych mieszkaniach bo wynosi od 18 do 24 ⁰C. Zimą nie musimy ich specjalnie schładzać, ale jeśli rosną w słabo ogrzewanych pomieszczeniach pamiętajmy, że spadki temperatury poniżej 15 ⁰C na pewno odbiją się na kondycji rośliny. Gorzej sprawa wygląda z wilgotnością powietrza. Wszystkie gatunki lubią ją w znacznie większej ilości niż ta jaką mamy w mieszkaniach. Dlatego wdzięczne będą za zraszanie. Dokonujemy tego miękką i letnią wodą. Twarda kranówka pozostawi brzydkie plamy na liściach. W sezonie szczególnie te okazy drobnolistne wdzięczne będą za letni prysznic. Brak zraszania i niska wilgotność są warunkami sprzyjającymi dla przędziorka.

Podlewanie powinniśmy wykonywać w momencie jak górna warstwa ziemi przeschnie. Podlewamy obficie, ale usuwamy wszystko co wyciekło na podstawkę. Rośliny te lubią mieć wilgotne podłoże ale nie lubią zamakania korzeni. Musimy to uwzględnić przy przesadzaniu rośliny. Do standardowej mieszanki uniwersalnej dobrze by było dodać ziemi z ogródka oraz rozluźniacza w postaci perlitu czy wermikulitu. Można zastosować również grys akwarystyczny. Wszystko to mieszamy w równych proporcjach. Doniczka powinna być tylko o numer większa od poprzedniej i mieć spore otwory odpływowe. Młode rośliny przesadzamy co roku. Starszym wymieniamy tylko wierzchnią warstwę podłoża i czekamy aż pojawią się korzenie w otworach odpływowych. Z reguły trwa to 2-3 lata. Przesadzania dokonujemy wiosną lub jeśli to konieczne do końca czerwca. Późniejsze przesadzanie może się odbić na roślinie tym bardziej im mocniej uszkodziliśmy system korzeniowy.

Cięcie należy wykonywać wiosną. Usuwamy wówczas zimowe cienkie przyrosty a jednocześnie zapewniamy sobie optymalną wielkość rośliny. Także zmuszamy ja wówczas do lepszego rozkrzewienia się, z wyjątkiem dwóch opornych gatunków jakimi są fikus sprężysty i lirolistny. Oba to najczęściej jednopędowe okazy, którym wadzi dopiero sufit. Jeśli już się zdecydują to dają tylko kilka bocznych pędów.

Rozmnażanie

Z wyjątkiem fikusa sprężystego i pnącego sadzonki nie ukorzeniają się łatwo.

Na sadzonki wybieramy szczytowe części pędy z co najmniej 3 węzłami. Po ścięciu sadzonkę taką zanurzamy w letniej wodzie do czasu aż przestanie wypływać mleczny sok. Dopiero wówczas postępujemy jak z każdą sadzonką zielną(patrz poradnik ogrodnika). U odmian mających duże i ciężkie liście sadzonkę wkładamy do podłoża razem z cienkim patyczkiem do którego podwiązujemy liście lub okręcamy je recepturką.

Inną typowym dla fikusów sposobem rozmnażania są odkłady powietrzne. /Artykuł w przygotowaniu/

Choroby i szkodniki

Jeśli opadające liście są zielone to najprawdopodobniej jest to wina błędów uprawowych. Wystarczy podlanie zimną wodą lub przeciąg w czasie wietrzenia pomieszczenia, przestawienie doniczki. Także samo przeniesienie rośliny z dość wilgotnej szklarni do suchego mieszkania może być przyczyną zrzucania liści. Zimą sam brak światła może dać ten sam efekt.

Ze szkodników najczęściej spotkamy się z przędziorkiem. Sygnałem, że się pojawił są bardzo drobne jasne plamki jak od nakłucia igłą które szybko sie powiększają i zlewają w większą plamę. Pajęczynka pojawia się później, kiedy przędziorka na roślinie jest już dużo. Trzeba dokonać czasem 3-4 opryski co 5-7 dni by się go pozbyć.

Innym częstym pasożytem jest tarcznik i wełnowiec. W obu wypadkach na roślinach o dużych liściach można zastosować zmywanie ich wodą z denaturatem a następnie pałeczki owadobójcze dajemy do podłoża.

Z chorób grzybowych najczęściej występuje antraknoza objawiająca się brązowymi plamami w szczytowej partii liści które szybko obejmują cały liść. Po oberwaniu chorych liści wykonujemy oprysk środkiem o nazwie BRAVO. Oprysk trzeba powtórzyć nawet 2 razy co 7 dni.

Zdjęcie pokazuje nie objaw działania jakiegoś szkodnika choć tak w pierwszym rzucie oka by wyglądało, ale oznaki braku magnezu. Czyli jeśli nic nie ma na liściach a one nie opadają mimo, że żółkną proszę przeanalizować nawożenie.

Uwagi

Tym którzy chcieliby wynieść fikusa na lato na balkon lub do ogródka podpowiadam, że będzie tam ładnie rósł. Przyniesiony z powrotem do mieszkania (mniejsza wilgotność, gorsze światło) może zareagować zrzucaniem liści.