Skrętnik

©

Streptocarpus

 

Opis

Rodzina: Gesneriaceae – ostrojowate

Skrętniki dzielimy na 3 grupy: rozetkowe (bezpędowe), łodygowe (krzaczaste) i w więk­szości krótkowieczne rośliny wytwarzające tyl­ko jeden liść.

ROŚLINY ROZETKOWE

Ponad ziemią mają tylko rozetę pofalowanych taśmowatych liści. Zebrane po kilka kwiaty wyrastają na bezlistnych szypułkach kwiatowych. Należy tu bardzo wiele gatunków botanicznych wraz z ich formami botanicznymi, a część gatunków ma także wiele odmian hodowlanych. Ponieważ zagadnienie pt. Skrętnik to bardzo obszerne zagadnienie ja poruszę tu tylko wierzchołek góry lodowej i tylko po to by zobrazować zagadnienie. Początkujących skrętnikomaniaków odsyłam na specjalnie poświęcone tej roślinie strony. Niestety wszystkie są angielskojęzyczne.

S. candidus Wonne lejkowate białe kwiaty o średnicy 4 cm pojawiają się obficie w lecie. Liście w sprzyjających warunkach mogą być bardzo długie.

S. cyanandrus Kwiaty o średnicy 6 cm, w róż­nych odcieniach fioletu, często z ciemniej­szym żyłkowaniem i żółtym środkiem, kwitną wiosną i latem.

S. rexii (skrętnik okazały) Byli­na o zwartym pokroju tworzy pęki lejkowatych, jasnofioletowych, bladoniebieskich lub białych kwiatów o średnicy 7,5 cm. Każdy ma 7 wyraźnych ciemnofioletowych prąż­ków. Na zdjęciu w warunkach naturalnych.

W tej grupie jest też najpopularniejszy w naszych kwiaciarniach przedstawiciel tego rodzaju Skrętnik mieszańcowy – Streptocarpus hybridus. Rośliny mają liście odziomko­we, podłużnie lancetowate. Kwiaty są lejkowate, na de­likatnych łodyżkach i mają po 5 wygiętych płatków zrośniętych u nasady w rurkę. Osadzone są pojedynczo lub po kilka na długich, bezlistnych szypułkach. Ich barwa, jest przypisana odmianie. Odmiany różnią się ponadto budową kwiatów, ich trwałością i okresem kwitnie­nia. Rośliny te są uprawiane najczęściej jako do­niczkowe lecz część odmian wyhodowano by móc je hodować również na kwiat cięty.

ROŚLINY ŁODYGOWE

Długie najczęściej wiotkie łodygi są pokryte okrągłymi lub owalnymi liśćmi. Kwitną z reguły wiosną i latem. Niektóre gatun­ki mają płożący pokrój i nadają się do wiszą­cych koszyków i skrzynek okiennych.

S. caulescens Grona małych fiołkowych lub białych kwiatów z fioletowymi prążkami na ogonkach, o śred­nicy do 2 cm pojawiają się licznie na wypro­stowanej krzaczastej bylinie. Ciemnozielone, miękko owłosione liście osiągają długość. 6 cm.

S. ‚Concord Blue’ Wytwarza liczne niebiesko-fioletowe, niebieskie (nieraz z białym środkiem) kwiaty o średnicy 3 cm. Ma nie­wielkie okrągłe liście.

S. glandulosissimus Ma fioletowo-niebieskie kwiaty o średnicy 3 cm. Owalne liście osią­gają długość 12 cm. Nadaje się do wiszących ko­szy.

S. saxorum Liliowe kwia­ty z białymi rurkami o średnicy do 4 cm po­jawiają się od lata do jesieni. Okrągłe lekko sukulentowe, niebieskozielone liście mają szer. do 3 cm i są owłosione. Nadaje się do wiszących koszyków.

Z JEDNYM LIŚCIEM

Streptocarpus wendlandii Dla nas trochę dziwna roślina z jednym ogromnym liściem mogącym mierzyć do 90 cm długości. Wierzchnia strona liścia ciemno zielona, od spodu purpurowo-czerwona. Na pędach ok. 30 fioletowych kwiatków.

Występowanie

Większość gatunków z tego rodzaju Pochodzi z południowej i południowo-wschodniej części Afryki oraz z południowo-wschodniej Azji.

Wysokość

Bardzo różna i przypisana gatunkowi czy odmianie. U mieszańców przeciętnie 25 – 30 cm.

Termin kwitnienia

Można tak skompletować gatunki i odmiany byśmy mieli zawsze coś kwitnącego od wiosny do wczesnej jesieni.

Kolor kwiatu

Biały, czerwony, niebieski, fioletowy. Do tych podstawowych kolorów trzeba dodać wszelkie możliwe ich odcienie i łączenia kolorów w jednym kwiatku.

Stanowisko

Skrętnika umieszcza­my w dobrze oświetlonym miejscu, ale późną wio­sną i latem chronimy przed bezpośred­nim słońcem. Odpowiednie są dla nich okna wychodzące na wschód lub północny zachód. W każdym innym miejscu latem muszą już stać za firanką. Na oknie stricte północnym może już być im za ciemno. W gorą­ce dni staramy się, aby temperatura nie przekroczyła 26°C. Powyżej tej temperatury rośliny przestają rosnąć, a kwia­ty szybko więdną. Zimą zapewniajmy im temperaturę nie mniejszą jak 10°C. Optymalna dla zimowania i spokojnego przejścia okresu spoczynku to 12-15°C. Pamiętajmy jednak, że skrętnik nie lubi przeciągów, kuchennych wyziewów z kuchenki gazowej, a nawet dymu z papierosów.

Wymagania

Sadzimy w żyznym przepuszczal­nym- standardową ziemię do kwiatów trzeba rozluźniać – podłożu o odczynie lekko kwaśnym. Ponieważ najlepiej kwitną, gdy korzenie wypełniają doniczkę, dlatego przesadzamy tylko kiedy już jest to konieczne. Przez cały okres wegetacji podlewamy tak by ziemia była tylko delikatnie wilgotna. Używamy wody przegotowanej o temperaturze pokojowej lub letniej. Zimą w okresie spoczynku podlewamy wyłącznie po sprawdzeniu stanu wilgotności podłoża. Staramy się nie moczyć liści, bo nie trudno o plamy, ale również sprzyja to pojawieniu się chorób grzybowych. Jeśli zdarzyło nam się, zapomnieć lub zbyt długo nas nie było to nie panikujmy przywiędnięty skrętnik szybko się wyprostuje po dostaniu wody. Takie sytuacje muszą być jednak wyjątkiem, a nie regułą. Po kwitnieniu ścinamy łodygi kwiatowe. Przez cały czas dokarmiajmy naszą roślinę. W czasie kwitnienia nawozem promującym kwitnienie, a potem aż do października nawozem do roślin zielonych. W październiku wraz z ograniczoną ilością światła przesuwamy go w miejsce jak najwidniejsze i obniżamy temperaturę. Przez cały czas staramy się zachować jak najwięcej zielonych liści to gwarantuje nam intensywne kwitnienie w kolejnym sezonie.

Najpopularniejsze skrętniki rozetkowe mogą żyć długo, ale po 2-3 latach stają się mniej atrakcyjne i najlepiej zastąpić je młodym egzemplarzem uzyskanym z sadzonki.

Rozmnażanie

Siew nasion jest stosowany głównie w hodowli tych roślin lub w rozmnażaniu gatunków botanicznych. Jako ciekawostkę mogę podać fakt że nasiona skrętnika są bardzo drobne w 1 gramie znajduje się do 15000 nasion.

Wszystkie rośliny można a wszelkie odmiany hodowlane trzeba rozmnażać wyłącznie przez sadzonkowanie. Są to sadzonki liściowe. Sadzonki sporządza się najczęściej wczesną wiosną lub pod koniec zimy co jest uzależnione od naszych możliwości zapewnienia i światła i ciepła. Wiadomo, że w szklarenkach o światło łatwiej więc mogą to robić wcześniej. Liść preparowany jest na trzy sposoby.

Tnąc liść na połowę wzdłuż nerwu środkowego wzdłuż którego pojawiają się maleńkie sadzonki.

Możemy ciąć liść poprzecznie na 5 -centymetrowe odcinki i zawsze dolny koniec zagłębia się płytko w podłożu.

Preparujemy liść na sadzonki pozbawione nerwu głównego. Sposób najrzadziej wykorzystywany więc postanowiłam pokazać to na filmie pobranym ze strony „http://acecostanalyzer.com/.

Wszystkie sadzonki umieśćmy lekko ukośnie i dość płytko w podłożu. W krajach zachodnich są sterylne podłoża sztuczne my posłużmy się podłożem które również zawiera niewiele drobnoustrojów, a jest łatwo dostępne. Wymieszajmy ¾ perlitu z ¼ kwaśnego torfu. Dodatkowym plusem takiego podłoża jest prawie niemożliwość jego zalania i ma wystarczającą ilość powietrza by super delikatne pierwsze korzonki miały i wodę i czym oddychać. Gdy rośliny podrosną, przesadza się je pojedynczo do doniczek o śre­dnicy 8-9 cm, a po 2-3 miesiącach do doniczek większych (10-11 cm).

Choroby i szkodniki

Z chorób najczęściej występuje gnicie szyjki korzeniowej. Jest spowodowana nadmierna wilgotnością podłoża. Pojawia się przede wszystkim zimą. Zimą także często pojawia się szara pleśń, w ciągu sezonu znacznie łatwiej o mączniaka prawdziwego. Ze szkodników na roślinach mogą pojawić się mszyce, mączliki, wciornastki i wszędobylski przędziorek.

 

 

Przypisy

---

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Z nerwem głównym – http://www.amateurgardening.com/practical-gardening/streptocarpus-leaf-cuttings/

W poprzek liścia – http://mygarden.uphero.com/students.html

S. caulescens – http://www.rustica.fr/blog-jardin/jardinage-pratique/lhivernage-du-streptocarpus-6880.html

S. wendlandii – http://www.gesneriads.ca/Images4

S.candidus+ rexii+ cyanandrus – http://www.gesneriads.ca/genstrep.htm